Mavi Okyanus Stratejisi, erken aşamadaki start-up’ların ve ilk girişimcilerin yeni talep yaratmak ve rekabeti anlamsız (henüz rekabetin başlamadığı) kılmak için ve tartışmasız pazar alanları bulmalarına yardımcı olabilecek son derece güçlü bir enstrümandır.
Strateji ilk olarak, W. Chan Kim ve Renée Mauborgne tarafından “Mavi Okyanus Stratejisi: Rekabetsiz Pazar Alanı Nasıl Oluşturulur ve Rekabeti Önemsiz Hale Getirilir” adlı kitapta ortaya çıkmıştır. Yazarlar; rakipleri yenmeye ve geçmeye odaklanan geleneksel rekabet odaklı stratejilerin, günümüz iş dünyasında artık sürdürülebilir olmadığını savunuyor.
Şirketler, yeni bir pazar alanı veya “mavi okyanus” yaratmaya odaklanarak rakipleriyle aynı alanda rekabet etmekten kaçınabilir. Bunun yerine kendi ürün veya hizmetlerine yönelik yeni bir talep yaratabilirler.
Mavi Okyanus Stratejisinin Faydaları
Mavi Okyanus Stratejisi, ilk kez girişimci olanlara ve erken aşamadaki girişimlere çeşitli avantajlar sunmaktadır:
- Azaltılmış Rekabet: Yeni bir pazar alanı yaratarak rekabeti azaltabilir ve başarı şansınızı artırabilirsiniz.
- Artan Kar Marjları: Benzersiz bir ürün veya hizmet yaratarak, yüksek bir fiyat talep edebilir ve kar marjınızı artırabilirsiniz.
- Artan Müşteri Sadakati: Karşılanmamış müşteri ihtiyaçlarını ele alarak, teklifiniz için daha fazla ödeme yapmaya istekli sadık bir müşteri veri tabanı (hedef kitle) yaratabilirsiniz.
BAŞARILI ÖRNEKLER:
Ford Motor Şirketi
1908 yılında Ford Motor Co., Model T’yi kitlelere yönelik bir otomobil olarak tanıttı. Yalnızca tek renk ve tek modelle geliyordu ama güvenilir, dayanıklı ve uygun fiyatlıydı.
O zamanlar yaklaşık 500 otomobil üreticisinin daha pahalı ve daha az güvenilir özel yapım otomobiller ürettiği otomobil endüstrisi henüz emekleme aşamasındaydı. Ford, rakiplerinin fiyatının çok altında bir fiyata standartlaştırılmış otomobillerin seri üretimi için yeni bir üretim süreci yarattı.
Model T’nin pazar payı 1908’de %9’dan 1921’de %61’e fırladı ve at arabasının yerini resmen ulaşımın temel aracı haline geldi.
Apple A.Ş.
Apple Inc. iTunes müzik indirme hizmetiyle mavi bir okyanus buldu. Her ay milyarlarca müzik dosyası yasadışı olarak indirilirken, Apple 2003 yılında müzik indirmek için ilk yasal formatı oluşturdu.
Kullanımı kolaydı ve kullanıcılara tek tek şarkıları makul bir fiyata satın alma olanağı sağlıyordu. Apple, arama ve gezinme işlevlerinin yanı sıra daha yüksek kaliteli ses sunarak müzikte korsanlık yapan milyonlarca müzik dinleyicisinin desteğini kazandı. Apple, müziğe daha rahat erişim sağlarken yeni bir pazardan yeni bir gelir akışı yaratarak iTunes’u müzik yapımcıları, müzik dinleyicileri ve Apple için bir kazan-kazan-kazan durumu haline getirdi.
Netflix
Mavi okyanus şirketlerine bir başka örnek de 2000’li yıllarda eğlence sektörünü yeniden icat eden Netflix şirketidir. Netflix, rekabetçi video kiralama mağazaları pazarına girmek yerine yeni eğlence modelleri yarattı: önce postayla siparişle video kiralama hizmetini sunarak, daha sonra kullanıcı abonelikleriyle ödenen ilk video akışı platformuna öncülük ederek.
Başarılarının ardından birçok başka şirket de Netflix’in ayak izlerini takip etti. Sonuç olarak, bir video abonelik modeli başlatmaya çalışan herhangi bir yeni şirket, mavi bir okyanus yerine kırmızı bir okyanusla karşı karşıya kalacaktır.
BAŞARIZ BİR ÖRNEK:
JCPenney’nin Başarısız Mavi Okyanus Stratejisi Neydi?
2011’de JCPenney, şirketi mavi okyanus stratejisine doğru yönlendirmeye çalışan yeni CEO’su Ron Johnson yönetiminde muhteşem bir stratejik gaf yaptı. O zamanlar JCPenney’nin bazı mali sıkıntıları vardı ancak yine de değerli alışveriş için bir sektör lideri olarak görülüyordu. Johnson, JCPenney’i mağaza içi butikler ve özel ürünlerle daha lüks bir müşteri kitlesine göre farklılaştırmaya çalıştı. Aynı zamanda, şirketin en sadık müşterilerini çeken tasfiye raflarını ve kuponları ortadan kaldırdı.
Daha da kötüsü, değişiklikleri küçük bir grup deneysel mağazada test etmek yerine Johnson, bunları 1800 JCPenney mağazasının tamamında uyguladı. JCPenney, 18 aydan kısa bir süre başkanlık yaptıktan sonra S&P 500 Endeksi’nden düştü ve Johnson kovuldu.
